Dzisiaj, tj. 30 czerwca 2022 r. weszła w życie nowelizacja kodeksu cywilnego i kodeksu postępowania cywilnego, której głównym założeniem jest zmiana skutków prawnych skierowanego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej.
W dotychczasowym stanie prawnym, wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, złożony do dnia 29 czerwca 2022 r., powodował przerwanie biegu terminu przedawnienia. Innymi słowy, skuteczne skierowanie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej przed sądem powodowało, że termin przedawnienia zaczynał biec na nowo i należało go liczyć od początku.
W stanie prawnym obowiązującym od 30 czerwca 2022 r., każdy złożony od tej daty wniosek o zawezwanie do próby ugodowej będzie jedynie zawieszał bieg terminu przedawnienia na czas trwającego przed sądem postępowania, wywołanego tym wnioskiem.
Jaki, taka zmiana, będzie miała wymiar praktyczny?
Otóż, w przypadku zawieszenia biegu terminu przedawnienia, termin nie biegnie na nowo a jedynie ulega wydłużeniu o czas, przez który istniała okoliczność będąca przyczyną zawieszenia. Z praktycznego punktu widzenia, mogą zaistnieć następujące sytuacje:
- Skierowanie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej nastąpiło jeszcze przed rozpoczęciem biegu terminu przedawnienia – spowoduje to tyle, że przez czas trwania tego postępowania termin przedawnienia nie rozpocznie biegu w ogóle. Dopiero po zakończeniu tego postępowania, termin przedawnienia rozpocznie swój bieg.
- Skierowanie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej nastąpiło po rozpoczęciu biegu terminu przedawnienia – taka sytuacja spowoduje, że upływ terminu przedawnienia zostanie zatrzymany i owo wstrzymanie będzie trwać przez czas postępowania wywołanego tym wnioskiem. Po zakończeniu tego postępowania, termin przedawnienia będzie kontynuował swój bieg dalej przez czas, który po zsumowaniu z okresem przed skierowaniem wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, łącznie da okres właściwego terminu przedawnienia.
W uzasadnieniu projektu nowelizacji (druk nr 1344) ustawodawca wskazał szereg motywów wprowadzonej zmiany, m.in. ograniczenie liczby spraw w sądach rejonowych, nadanie zawezwaniu do próby ugodowej właściwego celu, większa ochrona interesów dłużnika, czy wymuszenie na wierzycielu niezwłocznego dochodzenia należności, co miałoby doprowadzić do efektywniejszego i sprawniejszego egzekwowania roszczeń. Argumenty wskazywane przez ustawodawcę nie są jednak przekonujące chociażby z tej przyczyny, iż jest to kolejna nowelizacja niejako pogarszająca sytuację wierzyciela w relacjach z dłużnikiem, a samo „zdeterminowanie wierzyciela” do szybszego wytoczenia powództwa o zapłatę nie daje gwarancji ani szybkiego zakończenia sprawy sukcesem, ani sprawnego i skutecznego wyegzekwowania roszczenia.
Podstawa:
– Ustawa z dnia 2 grudnia 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 2459) o zmianie ustawy kodeks cywilny, ustawy – kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.
– https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=1344